96% người Việt mang gánh nặng bệnh tật kép
Trong nền kinh tế thị trường, mọi gia đình đều tìm cách kiếm được nhiều tiền, điều này là chính đáng, tuy nhiên, việc đáng lo ngại và cảnh báo đó là các thành viên trong gia đình ít chú tâm và chăm sóc đến đời sống tinh thần của gia đình mình.
Tại tọa đàm “Thực trạng sức khỏe – hạnh phúc của người Việt Nam và giải pháp kiến tạo nếp sống khỏe – sống an”, do Hội Tâm lý Trị liệu Việt Nam tổ chức tại TPHCM cho biết tại Việt Nam trầm cảm khiến gần 40.000 người Việt tự tử mỗi năm, gấp 4 lần số ca tai nạn giao thông tử vong. Đây cũng là một trong 5 căn bệnh được WHO cảnh báo gây cản trở sự phát triển kinh tế tại khu vực Châu Á.
96% người Việt mang gánh nặng bệnh tật kép: Cụ thể, theo báo cáo Hạnh phúc Thế giới (World Happiness Report – WHR) năm 2022, Việt Nam có chỉ số hạnh phúc đứng thứ 77 trên tổng số 150 quốc gia. Còn theo thống kê của Tổng Cục dân số, phụ nữ Việt có tuổi thọ trung bình 77,1 nhưng có đến 11 năm sống với bệnh tật. Còn nam giới có tuổi thọ trung bình 74,4 tuổi và 8 năm mắc bệnh. Có đến 96% người Việt mang gánh nặng bệnh tật kép, chủ yếu là bệnh mạn tính không lây.
Tổ chức Y tế Thế giới WHO ghi nhận năm 2012, có 350 triệu người đang phải chịu nhiều ảnh hưởng của bệnh rối loạn lo âu, trầm cảm mỗi năm. Thống kê của Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) năm 2017, có gần 40.000 người Việt tự tử mỗi năm, gấp 4 lần số người tử vong vì tai nạn giao thông.
WHO đã cảnh báo về 5 căn bệnh cản trở sự phát triển kinh tế tại khu vực Châu Á, đó là các căn bệnh lo âu, căng thẳng, trầm cảm, tự sát, rối loạn sau chấn thương và rối loạn chất gây nghiện.
Như vậy chúng ta đều thấy hầu hết bệnh tật ngày nay, đều là các bệnh về tinh thần.
Nhu cầu của con người trong xã hội
Theo nhà tâm lý học Abraham Maslow, mỗi con người chúng ta đều có 5 nhóm nhu cầu: Nhu cầu Sinh lý – Nhu cầu an toàn – Nhu cầu Quan hệ xã hội – Nhu cầu Kính trọng – Nhu cầu tìm thấy bản thể của bản thân.
Và trong 5 nhóm nhu cầu này, chỉ có nhu cầu đầu tiên là Nhu cầu Sinh lý (thức ăn, nước uống, quần áo, nơi ở…) là nhu cầu thuộc về vật chất, còn 4 tầng cao ở trên thì thuộc về nhu cầu tinh thần. Sâu thẳm bên trong con người chúng ta luôn tự biết rằng chúng ta cần nhiều hơn thế nữa, chứ không phải con người là gắn liền với vật chất.
Tuy nhiên, cách sống và xã hội phát triển hiện nay, dường như đã dần đẩy con người đi xa hơn với các giá trị tinh thần và đó là lý do bệnh tật bắt đầu ập đến đối với từng gia đình.
Có những quan niệm cho rằng khi có tiền bạc thì mọi vấn đề sẽ được giải quyết. Tuy nhiên, những theo nghiên cứu các vấn đề của tinh thần không thể được giải quyết gốc rễ trong từ vật chất bên ngoài theo kiểu “cứ có tiền là có mọi thứ”, mà nó là quá trình phát triển tinh thần từ bên trong đi ra và trở nên mạnh mẽ bên trong, trở thành sức đề kháng tinh thần của mỗi thành viên trong gia đình.
Rất nhiều giá trị tinh thần đang bị lung tay, từ nhận thức chưa đúng, chưa tới tầm để chạm sâu vào bên trong con người mình, để nghiên cứu và tìm hiểu, nâng đỡ đời sống tinh thần của chính mình. Thách thức cho mỗi gia đình hay cho mỗi thành viên trong gia đình là phải tìm ra cách cân bằng giữa nhu cầu tăng trưởng kinh tế với phát triển tinh thần. Trợ giúp đời sống tinh thần là điều cần thiết để duy trì sự cân bằng và hạnh phúc của chính mình.
Tinh thần là gì?
Tinh thần là nguồn nội lực của con người, phản ánh sức mạnh của ý chí và trí tuệ trước các biến động của thế giới khách quan bên ngoài.
Như vậy, một đời sống tinh thần mạnh mẽ, chí ít phải là một con người có sức nội nội tại, tức là nguồn sống khỏe mạnh bên trong bền vững như: Khả năng tự phục hồi bản thân, bình an nội tại, lòng quyết tâm, trái tim ấm áp, cảm xúc tích cực, sự hiểu biết bên trong. lòng trắc ẩn, khả năng dung nạp căng thẳng, khả năng tự điều hòa, năng lực thực thi mạnh mẽ…
Trợ giúp tinh thần là gì?
Bệnh tật mà người Việt Nam đang mang, một lần nữa như hồi chuông cảnh báo về việc mỗi thành viên trong gia đình cần được trợ giúp tinh thần, bằng cách tập trung nhận thức cao hơn về việc trợ giúp đời sống tinh thần cho bản thân, mỗi thành viên trong gia đình cần vun bồi nội lực để có nguồn lực bên trong mạnh mẽ từ đó làm điểm tựa cho mình trong các sự kiện tác động bên ngoài.
Gia đình là tế bào của xã hội, và muốn xã hội tốt đẹp thì mỗi tế bào ấy phải thật khỏe mạnh. Khi mỗi gia đình được trợ giúp hiểu hơn về đời sống tinh thần và được chăm sóc đời sống tinh thần, mỗi thành viên trong gia đình ấy sẽ có niềm tin về cuộc đời, động lực, gia tăng nội lực, ý chí, nhận thức để có thể sáng suốt, bình tâm vượt qua trở ngại, thách thức với chính sự nỗ lực từ bản thân mình.
Như vậy, cách để giải quyết các vấn đề gốc rễ về các bệnh tinh thần là học cách tìm hiểu về bản thân, chăm sóc và phát triển đời sống tinh thần của mình lên cao, cũng giống như cách mình mỗi con người trong gia đình chúng ta đang học cách phát triển kinh tế của mình lên, để tạo sự cân bằng và bền vững trong mỗi gia đình.
